“Wat zou je doen met een miljoen plastic ballen? Hoe ziet jouw vakantie eruit? Wat ben je voor een vader of moeder?” Dit lijken wel hele vreemde en zelfs totaal onzinnige vragen. Daarnaast heb je nog de meer voorkomende “standaardvragen” in een sollicitatiegesprek, zoals: Waarom zouden wij jou moeten aannemen? Wat zijn jouw sterke en zwakke punten? Waarom wil je weg bij je huidige werkgever?
Het zal je misschien niet verbazen als ik je vertel dat zulke “lastige” vragen met grote regelmaat in sollicitatiegesprekken passeren. Maar hoe ga je hiermee om als sollicitant? Hier volgen 7 tips bij lastige vragen tijdens een sollicitatiegesprek:
1. Stel een tegenvraag als je niet direct weet hoe je moet reageren op een lastige vraag
De meest voor de hand liggende vraag is: “Waarom wil je dit van mij weten?” Dit geeft je de mogelijkheid nog even over een antwoord na te denken. Ook zou je de gestelde vraag kunnen herhalen of aan kunnen geven dat je er even over moet nadenken. Niet reageren of glazig uit je ogen gaan kijken is in ieder geval iets wat je beter niet kunt doen.
2. Bedenk de reden waarom ze de vraag stellen, dit is namelijk zelden zonder reden
Misschien willen ze weten of je creatief kunt zijn, eerlijk en/of ondernemend bent? Of willen ze kijken of je met weerstand om kunt gaan? Probeer in elk geval nooit in de verdediging te schieten. Let daarbij ook altijd op je non-verbale houding. Zo trek je ook aan het kortste eind wanneer je, je armen over elkaar legt.
3. Wees eerlijk en blijf bij jezelf
Zowel het bedrijf waar je solliciteert als de werknemer heeft er niets aan als jij je voordoet als een ander. Wanneer je, je voor moet doen als iemand anders, moet jij je juist afvragen of dit bedrijf wel een match voor jou is. Jouw potentiële werkgever kan hier vaak ook doorprikken. Het is dan hoe dan ook een gemiste kans voor jou.
4. Neem uitgebreid de tijd om te antwoorden
Dan heb ik het wel vooral over die vragen die je sowieso wel kunt verwachten, zoals:
- Wat zijn je goede en slechte eigenschappen, waar word je nu echt gelukkig van?
- Waarom wil je bij je vorige werkgever weg?
Goede voorbereiding is het halve werk, zal ik maar zeggen.
Key is echter om tijdens ’the heat of the moment’ de rust en kalmte te behouden (of te herpakken). Hier slaan veel sollicitanten de plank mis. En de onderliggende reden is een gebrek aan zelfvertrouwen. Bekijk hier hoe wij je kunnen helpen maximaal zelfvertrouwen op te bouwen dat je automatisch meeneemt en activeert tijdens je sollicitatiegesprek.
5. Maak de afweging hoe en of je op verboden vragen reageert
Op verboden vragen hoef je geen antwoord te geven. Als je bijv. zwanger bent, ziek bent geweest of een kinderwens hebt hoef je dit niet te vertellen aan je potentiële werkgever. De werkgever mag jou volgens de wet geen vragen stellen over privé-zaken of je gezondheid. In de praktijk worden ze toch met enige regelmaat gesteld tijdens een sollicitatiegesprek. Reden temeer je hiervan bewust te zijn en van tevoren de keuze te maken hoe je hierop gaat reageren op een professionele manier.
6. Geef praktijkvoorbeelden
Niet alleen bij je sterke punten maar ook je zwakke punten kan een voorbeeld uit de praktijk je verhaal ondersteunen. Zo kun je beter vertellen wat je geleerd hebt van een bepaalde situatie dan dat je alleen maar aangeeft dat je er niet goed in was en/of nog bent.
Een goed framework om praktijkvoorbeelden in te plaatsen is de STARR-methode.
7. Compenseer een lastige vraag met een eigen goede vraag
Als extra tip wil ik je meegeven dat je tegen het einde van het sollicitatiegesprek zelf ook vragen stelt aan je gesprekspartner. Vaak wordt er gevraagd aan de sollicitant: “Heb jij misschien nog vragen?“ Het is een no-go om daarop te antwoorden dat je geen vragen hebt. Tips voor mogelijke vragen die je kunt stellen zijn:
- “Kun je een voorbeeld geven van een uitdaging waarmee het team onlangs te maken heeft gehad?”
- “Waar zie jij de organisatie over 10 jaar?”
- “Welke vraag heb je me nog niet gesteld maar zou je me alsnog willen stellen?”
- “Wat wordt er gedaan aan teambuilding c.q. leuke uitjes met de collega’s?”
Deze vraag heb ik heel vaak gesteld tegen het einde van mijn sollicitatiegesprekken. Resultaat was een grappige en luchtige afsluiting van het gesprek.
Conclusie
Bereid je te allen tijde goed voor op een sollicitatiegesprek en voor zover mogelijk op de vragen die gesteld worden. Wanneer je onverhoopt toch wordt overdonderd door een vreemde en/of lastige vraag, probeer dan in elk geval niet in de verdediging te schieten. Hopelijk heb ik je er bewust van gemaakt dat alle vragen die je toekomstige werkgever aan je stelt wel degelijk een doel hebben. Je afvragen wat dat doel is kan heel goed helpen met het “juiste” antwoord geven. Het allerbelangrijkste is dat je dichtbij jezelf blijft.
Stromen de uitnodigingen voor het sollicitatiegesprek nog niet binnen, neem dan hier een kijkje voor ons actuele aanbod.
Deze tips over sollicitatiegesprekken zijn zeker niet overbodig. Gelukkig ben ik na een vorige misser alsnog bij een andere firma goed terecht gekomen. Wellicht heb ik onbewust de fouten van het voorgaande gesprek vermeden. Nog altijd probeer ik bij mijzelf te inventariseren, wat daar mis kan zijn gegaan.