Iedereen die regelmatig een poging waagt om die droombaan te bemachtigen weet het: jouw sollicitatiebrief komt waarschijnlijk boven op een stapel van zo ongeveer 100 andere brieven te liggen. Of erger nog, ergens midden in of onder aan de stapel. Je moet dus zorgen dat je er op de een of andere manier uitspringt. Dat jouw sollicitatie zo opvalt dat je brief meteen na het lezen op de ‘uitnodigen’ stapel terecht komt. Maar hoe krijg je dat nou voor elkaar? Hoe laat je het beste van jezelf zien, door gewoon jezelf te blijven?
De kunst van opvallen
Onlangs hoorde ik het volgende verhaal van een van mijn klanten. Sinds een paar maanden mocht zij zichzelf zelfstandig ondernemer noemen, maar dat wil niet zeggen dat zij nooit meer achter mijn laptop kroop om een sollicitatiebrief te schrijven. Als starter is het soms behoorlijk zoeken naar leuke opdrachten. Wanneer zij uit pure nieuwsgierigheid op vacature-sites zit te sneupen, ziet ze namelijk regelmatig vacatures voorbij komen waarbij ze denkt: “Dat kunnen ze beter door een freelancer laten invullen”.
Zij reageert dan ook regelmatig op dergelijke vacatures met de vraag of deze ook openstaat voor ZZP’ers. Misschien staat het bedrijf open voor invulling van de functie door een tijdelijke kracht? De functie heeft immers een sterk projectmatig karakter? Soms heb je dan inderdaad beet, omdat de werkgever die mogelijkheid nog niet had onderzocht. Vaak lukt het ook niet, maar niet geschoten is immers altijd mis. En je valt in ieder geval op, door niet op de standaard wijze op de vacature te reageren.
Jezelf blijven, hoe doe je dat nou?
Hoe zorg je er nou voor dat jouw sollicitatie blijft hangen bij werkgevers? Heel gek, maar als je het mij vraagt doe je dat juist door zoveel mogelijk jezelf te blijven. Op het moment dat jij dingen gaat verzwijgen, vaardigheden te veel gaat aandikken, een show opvoert, of niet naar je onderbuik gevoel luistert, maak je volgens mij minder kans dan wanneer je jezelf en alleen jezelf als uitgangspunt neemt in een sollicitatie (gesprek).
Jij, met al je vaardigheden en competenties, met je unieke talent en je anders dan anders combinatie van eigenschappen. Maar ook met dat gat in je cv dat je het liefst zou verstoppen. Of die valkuil waar je op je werk steeds weer lijkt in te trappen, je frustraties, de vaardigheden die je nodig hebt voor die droombaan maar die je nog niet onder de knie hebt. Je zou het het liefste wegpoetsen. We hebben het er niet meer over, als ik het er niet over heb, dan is het er niet. Maar dat zijn wel de eigenschappen die jou, jou maken.
Wat maakt jou bijzonder?
Zou er een manier zijn om die ‘slechte’ eigenschappen voor je te laten werken? Om nuchter om te gaan met dat gat in je cv, zonder dat je het hoeft weg te moffelen of er een smoes over op moet hangen? Het laatste wat je wilt is natuurlijk de waarheid geweld aan doen.
Natuurlijk, je kunt het proberen, zeggen dat je een sabbatical hebt genomen terwijl je eigenlijk uitgeblust op de bank lag. Of met een schuin lachje zeggen dat het soms toch wel vervelend is dat je jezelf moeilijk kan afremmen, en iedere avond tot 22:00u overwerkt. Een beetje werkgever of HR-medewerker prikt daar zo doorheen. En dan sta je sowieso na een paar minuten en met een “Don’t call us, we call you” handshake weer buiten.
Hoe moet het dan wel? Dicht bij jezelf blijven lijkt soms makkelijker dan het is. Je wilt immers ook niet je eigen glazen ingooien en je kans op die droombaan vergooien. In dit artikel geef ik je een aantal dingen mee die voor mij goed werken. Hopelijk helpen ze jou ook om met al je plussen en minnen, toch de droombaan binnen te slepen.
Solliciteren; hoe blijf je zo dicht mogelijk bij je zelf?
1 – Nooit doen; liegen!
Het is misschien een open deur, maar ga niet liegen in een sollicitatiegesprek of op je cv. Heb je een gat in je cv omdat je lange tijd geen baan kon vinden, veel opeenvolgende korte dienstverbanden, of iets anders waar je niet trots op bent, verdraai het verhaal dan niet. Probeer tegelijk zo eerlijk mogelijk te zijn en een zo positief mogelijke interpretatie te geven van datgene waar je je mogelijk voor schaamt op je cv. Zeg bijvoorbeeld “Bij veel sollicitaties was ik het steeds een goede tweede.” Of, “De lange periode zonder werk heb ik nuttig ingevuld door een kansrijke opleiding te volgen.” “Ik wil heel graag werken, maar ben ook niet bang om moeilijke beslissingen te maken en bij mijn werkgever aan te kaarten als ik merk dat een baan toch niet bij me past.”
2 – Geloof in jezelf
Als jij er al geen vertrouwen in hebt of je wel echt geschikt bent voor deze baan, denk je dan dat je de werkgever wel daarvan kan overtuigen? Dat wordt een lastige uitdaging. Probeer voorafgaand aan een sollicitatiegesprek voor jezelf helder te krijgen welke gedachten er voor zorgen dat je op sommige punten onzeker bent over je geschiktheid. Mis je een bepaalde opleiding? Heb je niet genoeg ervaring? Ben je nieuw of onbekend in de branche waarin je solliciteert? Relax. Ik ken weinig mensen die hun baan hebben gekregen omdat ze voor de volle 100% matchten met de in de vacature gestelde functie-eisen.
Het kan helpen om voordat je op een vacature reageert, eerst telefonisch informatie in te winnen over de benodigde functie-eisen. Vraag aan de HR-adviseur of de contactpersoon welke functie-eisen echt prioriteit hebben en welke echt harde eisen zijn. De rest van de beschreven functie-eisen zijn dan meestal nice-to-have, en geen knock-out criteria. Focus je op je geschiktheid voor de harde eisen. Ga daar ook voor staan; weet wat je waard bent. Wees zacht voor jezelf als het gaat om de eisen waar je niet aan voldoet. Je hebt vast andere, aanvullende kwaliteiten die even waardevol zijn. En de rest is meestal zo bijgeleerd.
3 – Don’t overdo it
Waar ik zelf nog wel eens tegenaan loop, is dat ik door de zenuwen een soort XXL-versie van mezelf probeer neer te zetten. In de categorie “Mike, it’s an amazing discovery!”. Jezelf blijven is dan erg lastig. Wat ik dan merk is dat ik de connectie met de gesprekspartner snel kwijtraak. De XXL-versie van mezelf staat namelijk nogal ver weg van wie ik echt ben, en de persoon die ze dagelijks op de werkvloer zouden tegenkomen. Wat mij dan helpt is oefenen.
Vind een goede vriend of vriendin zo gek, om samen met jou een sollicitatiegesprek te oefenen. Laat diegene kritische vragen stellen, zoals een interviewer ook zo doen. Je zult merken dat je op een andere manier antwoord geeft, omdat je bij een vriend(in) niet de neiging zult hebben je beter voor te doen dan je bent. Oefen je antwoord net zo lang tot je volledig overtuigd bent van wat je zegt, terwijl je toch zo dicht mogelijk bij jezelf blijft. Probeer in het echte gesprek, je het comfortabele gevoel van het gesprek met je vriend(in) weer voor de geest te halen. Je zult zien, het werkt.
4 – Ontspan!
Ik had er vroeger mijn vraagtekens bij, maar vooraf een ontspanningsoefening doen helpt echt. Dit kan een simpele ademhalingsoefening zijn of een mindfullness-oefening om in het nu te blijven. Maar ook een zelfvertrouwen oefening is heel effectief (boom met wortels in de grond, voel je hem?) of een concentratie-oefening. Misschien doe je al regelmatig dergelijke oefeningen, misschien moet je even zoeken wat bij je past. Je kunt het ook simpel houden door je favoriete nummer vlak van te voren luid mee te zingen, even lekker te bewegen. Als je er maar van ontspant. Dat ontspannen gevoel neem je mee in je gesprek, het geeft je houvast. Dit werkt trouwens ook wanneer je je brief nog moet schrijven. Je komt beter in de schrijfflow, als je ontspannen bent.
5 – De kracht van kwetsbaarheid: jezelf blijven is een power-tool
Er ligt een zekere sterkte in het laten zien van je kwetsbaarheid. Dat klinkt als een paradox, maar laat me aan je uitleggen wat ik er mee bedoel.
Op het moment dat jij in een sollicitatiegesprek durft te laten zien waar je moeite mee hebt of wat je frustreert, laat je meteen ook zien dat je bereid bent risico’s te nemen. En dat je niet te beroerd bent om fouten toe te geven. Je kwetsbaar opstellen en iets delen waar je onzeker over bent, zou namelijk zomaar kunnen betekenen dat je niet wordt aangenomen voor die leuke baan. Dat je bereid bent om dat risico te nemen, omdat je meteen vanaf het begin een vertrouwensrelatie wilt opbouwen met je mogelijke nieuwe werkgever, zegt veel over je. Het betekent dat je niet wegloopt voor je verantwoordelijkheden en dat je leert van je fouten. Als werkgever zou ik daar erg blij mee zijn.
Conclusie
Ik hoop dat je het aandurft om volledig jezelf te zijn wanneer je solliciteert, en ben benieuwd of en wat je meeneemt van deze tips. Laat je het me weten in de comments?
Is jezelf blijven een uitdaging voor je tijdens een sollicitatiegesprek? Kan je je zenuwen niet onder controle houden? Misschien is een individuele sollicitatietraining wat voor jou waarbij de focus specifiek ligt op het krijgen van zelfvertrouwen (ZELFvertrouwen, jeZELF blijven… you see my point!). Check hier alle mogelijkheden voor je nieuwe droombaan.
